CYKL LEKCJI DLA SZKOŁY PRZYSZPITALNEJ NA MOTYWACH POWIEŚCI BOLESŁAWA LEŚMIANA PT.: „PRZYGODY SINDBADA ŻEGLARZA”
Lekturę tę można odkrywać z dziećmi ciągle na nowo i na tysiąc sposobów. Jest wyjątkowa jeżeli chodzi o pobudzanie wyobraźni, plastyczność i język.I trzeba uczniom przypominać, że ta powieść powstała w 1913 roku!!!
W zależności od czasu pobytu dziecka w szpitalu można wykorzystać jeden lub kilka scenariuszy. Niestety lektura ta została usunięta ostatnio z obowiązkowego kanonu i dlatego warto ją dzieciom przypomnieć – ma istotny walor rewalidacyjny. Można ją wykorzystać nie tylko w młodszych klasach szkoły podstawowej.
SCENARIUSZ 1
Temat: Pierwsza podróż morska Sindbada a szaleństwo wyobraźni językowej.
1. Główne zagadnienia lekcji
Lekcja ta ma podjąć problem funkcjonowania motywu podróży morskiej w powieści jako ucieczki od codzienności, przekraczania granic i poznania samego siebie. Uczniowie odnoszą to do swojego życia. Dodatkowo poznają jak można zmieniać język i się nim bawić.
2. Cele lekcji.
Uczeń powinien charakteryzować bohatera powieści i jego relacje z Diabłem Morskim – określać motyw działania Diabła Morskiego. -znaleźć w tekście i swoimi słowami wyjaśnić pojęcia cisza morska ,Koń Morski, Stary Wytrawny Marynarz -zwracać uwagę na język powieści we fragmentach wskazanych przez nauczyciela- słownictwo, nietypową składnię, powtarzające się wyrazy, melodyjność. Ma za zdanie również podejmować własne próby zabawy językiem. Dać się ponieść wyobraźni językowej na miarę swoich doświadczeń, wrażliwości i umiejętności odbioru tekstu w swojej grupie wiekowej. Oderwać się na tej lekcji od myśli o chorobie i pobycie w szpitalu.
3. Środki dydaktyczne.
Powieść Bolesława Leśmiana pt. ,,Przygody Sindbada Żeglarza” (przygoda pierwsza), internet, audiobook, kartki kolorowego papieru ,ołówek, długopis, kredki, pisaki.
4. Pojęcia i terminy: wyobraźnia językowa, motyw podróży, składnia, nowe wyrazy-neologizmy, stare wyrazy
SCENARIUSZ 2
Temat : Wpływ języka i literatury na nasze życie (na podstawie przygody wstępnej z powieści Bolesława Leśmiana pt.,,Przygody Sindbada Żeglarza”
Lekcja ta jest próbą zastanowienia się nad przygodą i podróżą jako szansą poznania samego siebie i przekroczenia własnych możliwości, do tego celu używany jest też język poezji i prozy. Ponieważ proza Leśmiana jest niesłychanie poetyczna i baśniowa-jest też idealnym pretekstem do wprowadzania pojęć literackich. Z tej lekcji uczeń też dowiaduje się czym jest zła literatura, kicz, banał – a to wszystko w wersji humorystycznej.
W klasach starszych można przypomnieć czym jest neologizm.
Cele lekcji:
Uczeń powinien:
- posiadać krótkie wiadomości na temat baśni z tysiąca i jednej nocy i baśni jako gatunku literackiego,
- wiedzieć kim był Bolesław Leśmian,
- zinterpretować postawę bohatera utworu i jego wuja Tarabuka, dostrzec elementy komiczne w ich relacjach,
- rozumieć, na czym polega dobre porozumiewanie się,
- zrozumieć śmieszność wierszy, które pisał wuj Tarabuk i dlaczego należy poznawać ortografię,
- zrozumieć, co to znaczy być krytycznym wobec siebie i swoich dokonań artystycznych,
- dostrzec oryginalność Diabła Morskiego, który napisał list,
- oderwać się od myśli o chorobie i pobycie w szpitalu.
Uwagi dotyczące realizacji lekcji:
Nauczyciel czyta tekst przygody wstępnej odpowiednio go interpretując. Zwraca uwagę na fakt, że fragment ten zawiera wiersz, elementy baśniowe i list. Po przeczytaniu nawiązuje z uczniami dialog, prosi o wyszukanie w internecie wiadomości na temat baśni z Tysiąca i jednej nocy, krótko opowiada o twórczości Bolesława Leśmiana.
Uczniowie wyszukują w tekście fragmenty poezji i list Diabła Morskiego (praca z tekstem).
Elementy dramowe- podział na role-Sindbad i wuj Tarabuk.
Ćwiczenia z wyobraźni- układamy rymowanki wuja Tarabuka.
Środki dydaktyczne:
Powieść Bolesława Leśmiana-przygoda wstępna
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/przygody-sindbada-zeglarza.html
Pojęcia i terminy:
baśń, powieść baśniowa, poezja i proza, humor, neologizm, kicz, banał (w starszych klasach SP), fantastyka i baśniowość
Przypominam że jest to wstępna lekcja wprowadzająca uczniów do lektury na pograniczu prozy, poezji i baśni, umożliwiająca przyszły kontakt ze sztuką, pozwalająca zrozumieć czym jest kicz i śmieszność nadmiernego patosu.
