„Przygody Sindbada Żeglarza” – mgr Maria Nikiforos-Romaniuk (język polski)

CYKL LEKCJI DLA SZKOŁY PRZYSZPITALNEJ NA MOTYWACH POWIEŚCI BOLESŁAWA LEŚMIANA PT.: „PRZYGODY SINDBADA ŻEGLARZA”

Lekturę tę można odkrywać z dziećmi ciągle na nowo i na tysiąc sposobów. Jest wyjątkowa jeżeli chodzi o pobudzanie wyobraźni, plastyczność i język.I trzeba uczniom przypominać, że ta powieść powstała w 1913 roku!!!

W zależności od czasu pobytu dziecka w szpitalu można wykorzystać jeden lub kilka scenariuszy. Niestety lektura ta została usunięta ostatnio z obowiązkowego kanonu i dlatego warto ją dzieciom przypomnieć – ma istotny walor rewalidacyjny. Można ją wykorzystać nie tylko w młodszych klasach szkoły podstawowej.

SCENARIUSZ 1

Temat: Pierwsza podróż morska Sindbada a szaleństwo wyobraźni językowej.

1. Główne zagadnienia lekcji

Lekcja ta ma podjąć problem funkcjonowania motywu podróży morskiej w powieści jako ucieczki od codzienności, przekraczania granic i poznania samego siebie. Uczniowie odnoszą to do swojego życia. Dodatkowo poznają jak można zmieniać język i się nim bawić.

2. Cele lekcji.

Uczeń powinien charakteryzować bohatera powieści i jego relacje z Diabłem Morskim –  określać motyw działania Diabła Morskiego. -znaleźć w tekście i swoimi słowami wyjaśnić pojęcia cisza morska ,Koń Morski, Stary Wytrawny Marynarz -zwracać uwagę na język powieści we fragmentach wskazanych przez nauczyciela- słownictwo, nietypową składnię, powtarzające się wyrazy, melodyjność. Ma za zdanie również podejmować własne próby zabawy językiem. Dać się ponieść wyobraźni językowej na miarę swoich doświadczeń, wrażliwości i umiejętności odbioru tekstu w swojej grupie wiekowej. Oderwać się na tej lekcji od myśli o chorobie i pobycie w szpitalu. 

3. Środki dydaktyczne.

Powieść Bolesława Leśmiana pt. ,,Przygody Sindbada Żeglarza” (przygoda pierwsza), internet, audiobook, kartki kolorowego papieru ,ołówek, długopis, kredki, pisaki.

4. Pojęcia i terminy: wyobraźnia językowa, motyw podróży, składnia, nowe wyrazy-neologizmy, stare wyrazy

SCENARIUSZ 2

Temat : Wpływ języka i literatury na nasze życie (na podstawie przygody wstępnej z powieści Bolesława Leśmiana pt.,,Przygody Sindbada Żeglarza”

Lekcja ta jest próbą zastanowienia się nad przygodą i podróżą jako szansą poznania samego siebie i przekroczenia własnych możliwości, do tego celu używany jest też język poezji i prozy. Ponieważ proza Leśmiana jest niesłychanie poetyczna i baśniowa-jest też idealnym pretekstem do wprowadzania pojęć literackich. Z tej lekcji uczeń też dowiaduje się czym jest zła literatura, kicz, banał – a to wszystko w wersji humorystycznej. 

W klasach starszych można przypomnieć czym jest neologizm.

Cele lekcji:

Uczeń powinien:

  • posiadać krótkie wiadomości na temat baśni z tysiąca i jednej nocy i baśni jako gatunku literackiego,
  • wiedzieć kim był Bolesław Leśmian,
  • zinterpretować postawę bohatera utworu i jego wuja Tarabuka, dostrzec elementy komiczne w ich relacjach,
  • rozumieć, na czym polega dobre porozumiewanie się,
  • zrozumieć śmieszność wierszy, które pisał wuj Tarabuk i dlaczego należy poznawać ortografię,
  • zrozumieć, co to znaczy być krytycznym wobec siebie i swoich dokonań artystycznych,
  • dostrzec oryginalność Diabła Morskiego, który napisał list,
  • oderwać się od myśli o chorobie i pobycie w szpitalu.


Uwagi dotyczące realizacji lekcji:

Nauczyciel czyta tekst przygody wstępnej odpowiednio go interpretując. Zwraca uwagę na fakt, że fragment ten zawiera wiersz, elementy baśniowe i list. Po przeczytaniu nawiązuje z uczniami dialog, prosi o wyszukanie w internecie wiadomości na temat baśni z Tysiąca i jednej nocy, krótko opowiada o twórczości Bolesława Leśmiana.

Uczniowie wyszukują w tekście fragmenty poezji i list Diabła Morskiego (praca z tekstem).

Elementy dramowe- podział na role-Sindbad i wuj Tarabuk.

Ćwiczenia z wyobraźni- układamy rymowanki wuja Tarabuka.

Środki dydaktyczne:

Powieść Bolesława Leśmiana-przygoda wstępna

https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/przygody-sindbada-zeglarza.html

Pojęcia i terminy:

baśń, powieść baśniowa, poezja i proza, humor, neologizm, kicz, banał           (w starszych klasach SP), fantastyka i baśniowość

Przypominam że jest to wstępna lekcja wprowadzająca uczniów do lektury na pograniczu prozy, poezji i baśni, umożliwiająca przyszły kontakt ze sztuką, pozwalająca zrozumieć czym jest kicz i śmieszność nadmiernego patosu.